|
"ก๋องปู่จา" สืบสานตำนานล้านนาไทย
"ก๋องปู่จา" หรือกลองบูชา
มีประวัติยาวนานเคียงคู่อารยธรรมล้านนา
ถือเป็นภูมิปัญญาอันเป็นมรดกของชาติ
กลองปู่จาถูกสร้างขึ้นจากความเชื่อ
และศรัทธาในพระพุทธศาสนาของชาวล้านนาโบราณ
รวมทั้งใช้ตีเป็นสัญญาณบอกเหตุต่างๆในชุมชน
เช่นนัดประชุม, แจ้งเหตุร้าย,
แจ้งไฟไหม้,
แจ้งว่าวันขึ้นเป็นวันพระ,
หรือตีเพื่อเป็นพุทธบูชาพระรัตนตรัย
กลองปู่จา เป็นกลองที่มีขนาดใหญ่
ความยาวประมาณ 1-2.5 เมตร
ทำด้วยไม้สัก ไม้ประดู่
หรือไม้ดอกแก้ว
ขึงด้วยหนังที่ทำจากหนังวัว
หรือหนังควายทั้งสองหน้า
แล้วตรึงด้วยลิ่ม
ภาษาท้องถิ่นเรียกว่าแส้ไม้ (หมุดตอก)
ทั้งสองหน้า
และประกอบด้วยกลองใบเล็กอีก 3 ใบ
เรียกว่า"กลองลูกตุบ"
กลองปู่จามีมากในจังหวัดภาคเหนือตอนบน
และพบมากที่สุดในจังหวัดลำปาง
โดยเกือบทุกวัดจะมีการสร้างหอกลองไว้
เพื่อเป็นศูนย์กลาง "การสื่อสาร"
ในสมัยโบราณ สำหรับแจ้งเหตุ
หรือ แจ้งเตือนกิจกรรมในชุมชน
และงานบุญต่างๆ
โดยแต่ละเหตุการณ์จะมีจังหวะการตีที่แตกต่างกันไป
เช่น ในวันก่อนวันพระจะตีทำนอง
เสือขบตุ๊ (เสือกัดพระ), เสือขบช้าง,
หรือสาวหลับเต๊อะ(สาวๆนอนหลับ) ฯลฯ
เพื่อบอกให้ชาวบ้านรู้ว่าวันพรุ่งนี้จะเป็นวันพระให้เตรียมมาทำบุญที่วัด
หรือการตีเพื่อแจ้งว่าจะมีการทำบุญทอดกฐิน
จะตีกลองปู่จาในจังหวะ ล่องน่าน,
ล่องโขง
หรือการตีเพื่อสร้างขวัญและกำลังใจ
ในเวลาที่ฝนฟ้าไม่ตกต้องตามฤดู
ก็จะตีจังหวะฝนแสนห่า เป็นต้น
จังหวัดลำปาง ร่วมกับสมาคมชาวเหนือ
ฟื้นฟูประเพณีตีกลองปู่จาขึ้นมา
เพื่อปลูกฝังเยาวชน
และชุมชนของจังหวัดลำปาง
รวมทั้งจังหวัดในภาคเหนือตอนบน
ให้ตระหนักถึงภูมิปัญญาชาวบ้าน
และสืบทอดมรดกทางวัฒนธรรมที่สวยงามมีคุณค่านี้ไว้
โดยจัดงานครั้งแรกเมื่อเดือนเมษายน
2545
งาน "มหัศจรรย์ก๋องปู่จา ล้านนาไทย"
เป็นก้าวสำคัญอีกก้าวหนึ่งในการเผยแผ่วัฒนธรรม
และประเพณีที่ยิ่งใหญ่ของล้านนาไทย
โดยได้ทำการตีกลองปู่จาครั้งแรก ณ
หอกลองพร้อมๆกันสี่มุมเมือง
เมื่อเวลาใกล้ค่ำของวันศุกร์ที่ 24
มกราคม 2546
อันเป็นการประกาศเข้าสู่งานประเพณีครั้งสำคัญครั้งนี้
โดยมีทีวีช่อง 7 สี
และสื่อมวลชนต่างๆให้ความสนใจเผยแพร่ข่าวการจัดงานของจังหวัดลำปางในครั้งนี้
| 
